Den Helder staat in de top vijf van gemeenten in Nederland waar de armoede het hoogst is. In Den Helder is de problematiek groter dan in de rest van het land: ruim één op de drie huishoudens leeft op of onder de NIBUD-armoedegrens. De armoede moet in Den Helder in 2021 met 12% zijn teruggedrongen ten opzichte van 2017. Is dat enkel een kwestie voor de gemeente? Karin van Harteveld, Directeur Vermogensmanagement bij de Rabobank in Noord-Holland Noord, vindt van niet. Zij ging met elf maatschappelijk betrokken organisaties in de gemeente in gesprek om gezamenlijk armoede aan te pakken. ZONH heeft in dit welzijnsproject genaamd Financieel Fit Den Helder de rol van kwartiermaker.

“Een uitgestoken hand kan een groot verschil maken” – Karin van Harteveld.

Slagkracht

“Armoede is een erkend probleem in Den Helder, de politiek heeft dit inmiddels hoog op de agenda gezet. Elke organisatie krijgt er op een bepaald moment mee te maken. Terwijl de oplossing niet altijd ver weg hoeft te liggen. Een collega van mij was laatst betrokken bij een gezin met schuldenproblematiek. Door eens goed de belastingpapieren te bestuderen, kon er al een groot deel van het probleem worden opgelost. Soms ligt de oplossing binnen handbereik, maar moet de hulp wel geboden worden”, vertelt Karin van Harteveld. Niet enkel de gemeente hoeft die kar te trekken, vond zij. Onze organisaties zitten vol sociaal kapitaal en talent. “Ik heb de samenwerking gezocht met verschillende mensen en organisaties die zich inzetten voor het maatschappelijk belang van Den Helder; Scholen aan Zee, Kopwerk, Huisartsenorganisatie Kop van Noord-Holland (HKN), Helderse Uitdaging, SKDH, Omring, Woningstichting Den Helder, GGD, de gemeente Den Helder en ZONH. We merkten dat het onderwerp iedereen raakt. We erkennen ook allemaal het probleem, maar proberen daar op eigen kracht binnen de eigen organisatie oplossingen voor te vinden. Wat als we dat nu eens in gezamenlijkheid met elkaar proberen?”

Platform
“We hebben elf organisaties bereid gevonden om hun steentje bij te dragen. De aanpak is projectmatig, maar voor ons is het geen gewoon project. We willen juist het ongewone bereiken, onder meer omdat we buiten onze silo’s moeten treden en ons echt moeten verbinden. Omarming van het doel -ook met onze medewerkers- is dé belangrijkste succesfactor. De grootste uitdaging is dan om tot de uitvoering van een daadwerkelijke oplossing te komen. Veel mensen praten over armoede, maar hebben geen idee hoe het is om in armoede te leven. Daarom zijn we gestart met een veldonderzoek, het voeren van gesprekken met mensen die in armoede leven en het ophalen van ideeën. We hebben inwoners dus daadwerkelijk betrokken.” Aan de hand van deze gegevens heeft de kerngroep een ontwerpplan ontwikkeld om armoede in Den Helder terug te dringen, genaamd Financieel Fit Den Helder. Op 17 oktober 2019 lanceert Financieel Fit Den Helder een platform dat de organisaties en netwerken ondersteunt, structuur aanbrengt in de aanpak van armoedebestrijding en initiatieven met elkaar deelt. Het eerste initiatief is het formeren van een team, bestaande uit mensen met heel diverse achtergronden en kennis, dat signalen, zoals betalingsachterstanden, eerder binnenkrijgt, bundelt, hier actief op af gaat en praktische ondersteuning biedt. Ook hier geldt dat zo veel mogelijk voorkomen beter is dan later veel moeten genezen.

In maart spraken de bestuurders van de organisaties af om via een moderne aanpak concrete proposities te ontwikkelen. Elke organisatie leverde één medewerker en gezamenlijk ging een team onder leiding van Frido Kraanen (De Daadschappij) in 12 donderdagen aan de slag. “Allereerst werd het vraagstuk verkend, vervolgens werden er twee proposities ontwikkeld. Uit de verkenning kwamen drie belangrijke domeinen: (1) beter en sneller identificeren van de mensen om wie het gaat; (2) betere manieren om voor deze mensen een steuntje in de rug te kunnen zijn; en (3) dat organisaties beter moeten samenwerken.

De aanpak is vernieuwend omdat het echt een samenwerking is, er heel in drie maanden een concreet en startklaar plan moest worden opgeleverd. Verder zijn er veel ervaringen in het land ter inspiratie gebruikt en ‘Helders’ gemaakt.. De teamprestatie was niet alleen een voorwaarde voor succes – want verschillende perspectieven die allemaal relevant waren -, maar ook een mooie opbrengst. Dit smaakt zeker naar meer!”

Trots
Karin: “Samenwerking helpt om armoede terug te dringen, maar tegelijkertijd helpt het ook om organisaties te ontschotten. Om nuttig gebruik van elkaars denk- en daadkracht te maken. Ik ben er trots op dat zo veel partijen zich aan dit doel committeren. En dat Peter Vlaandere, projectleider bij ZONH, het traject als kwartiermaker begeleidt. Als we allemaal een beetje aandacht en inzet tonen, kunnen we grote slagen maken. Een uitgestoken hand kan heel veel goed doen!”