Het Achterstandsfonds Noord-Holland zet zich in tegen laaggeletterdheid
Laaggeletterdheid
Wat is laaggeletterdheid?
Laaggeletterden zijn volwassenen die slechts een basale vorm van geletterdheid hebben, maar ook personen die moeite hebben met het begrijpen en toepassen van relatief eenvoudige taalopdrachten. In Nederland hebben 2,5 miljoen mensen moeite met lezen en schrijven. In Noord-Holland is ongeveer 12,7% van de inwoners laaggeletterd. Dat is één op de acht inwoners. Deze mensen kunnen vaak enigszins lezen, schrijven of rekenen, maar beheersen deze vaardigheden onvoldoende om goed mee te kunnen draaien in de samenleving.
Naast laaggeletterden hebben ook mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden moeite met het begrijpen van informatie van hun zorgverlener en met het vinden van hun weg in de zorg. Ook digitale informatie begrijpen is lastig voor deze groep. Ongeveer 29% van de Nederlandse bevolking ervaart hier problemen mee. In het dagelijks leven hebben mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden of laaggeletterden moeite met:
- De weg vinden in de zorg
- Informatie zoeken op het internet (digitale vaardigheden)
- (Uitnodigings-)brieven en mails begrijpen
- Folders, websites, formulieren, bijsluiters begrijpen
- Gesprekken met zorgverleners voeren
- Klachten adequaat en in chronologische volgorde benoemen
- Uitleg en adviezen begrijpen en in praktijk brengen
- Behandel- of revalidatieplan begrijpen
- Medicijnen op de juiste manier en op het juiste tijdstip innemen
- Eigen doelen stellen, leven (re)organiseren of zelfmanagement
In deze video van Stichting Lezen en Schrijven praten huisarts Corine, werkzaam in Amsterdam Noord en Leen, patiënt en ex-laaggeletterde over hun ervaringen en uitdagingen met laaggeletterdheid.
Hoe ondersteunt het ASF op het gebied van laaggeletterdheid?
Het ASF wil huisartsen in achterstandswijken graag ondersteunen in de aanpak van laaggeletterdheid. Wij bieden hiervoor aan:
- Laaggeletterdheidsscan
- Trainingen
- Laaggeletterdheid Toolkit
Het uitvoeren van een laaggeletterdheidsscan
Het ASF heeft een patiëntreis gemaakt. De patiëntreis laat zien hoe een laaggeletterde patiënt een bezoek bij de huisarts ervaart. De patiëntreis is voorzien van tips om de toegankelijkheid van huisartsenpraktijken voor laaggeletterden te verbeteren. Het ASF geeft huisartsenpraktijken in achterstandswijken advies over de toegankelijkheid van zorg voor laaggeletterden door het uitvoeren van een laaggeletterdheidscan. Hoe doen wij dat?
- We komen langs/videobellen voor een intakegesprek.
- We analyseren de website en het belbandje.
- We bezoeken de wachtkamer/vragen de praktijkmedewerkers een vragenlijst in te vullen.
- We vullen de scan in op basis van alle informatie.
- We stellen een praktisch advies op, waarbij we ook goede voorbeelden van andere praktijken delen.
- We bespreken het advies en implementatieplan voor de praktijk.
Wat zijn hiervoor de spelregels?
- De praktijk heeft patiënten in (een) achterstandswijk(en) in Noord-Holland.
- De termijn waarop het intakegesprek en de laaggeletterdheidsscan kan worden uitgevoerd hangt af van de hoeveelheid aanvragen
- Het toepassen van de adviezen valt niet onder de specifieke vergoeding. Indien mogelijk/gewenst, kan hier een aparte projectaanvraag voor worden opgesteld.
- Het beschikbare budget verschilt per gemeente.
- Praktijken die al het volledige budget hebben aangevraagd voor 2020 kunnen alsnog meedoen.
Hoe werkt het?
Wilt u uw praktijk aanmelden voor de laaggeletterdheidsscan of wilt u meer informatie? Stuur dan een mail naar achterstandsfonds@zonh.nl en geef hierbij de naam en plaats van de huisartsenpraktijk aan. We nemen zo spoedig mogelijk contact met u op.
Trainingen over laaggeletterdheid
In samenwerking met Pharos bieden we een geaccrediteerde training aan: Effectief communiceren met laaggeletterden voor huisartsen en andere zorgprofessionals. In deze training worden behandeld als: “Hoe herken ik een patiënt of cliënt die laaggeletterd is?” en “Hoe past u uw communicatie aan op zijn of haar niveau?” In de training leert u hoe u uw vragen, informatie en adviezen beter aan kunt laten sluiten op het scholingsniveau en het niveau Nederlands van de patiënt. Na afloop bent u bekend met de terugvraagmethode en heeft u hiermee geoefend.
Inhoud van de training
- Inzicht in de mogelijkheden van uw patiënt/cliënt om zijn of haar beleving van informatie, adviezen en vragen te begrijpen.
- Communicatie aansluiten op de mogelijkheden van uw patiënt/cliënt.
- Praktische tips voor het herkennen van laaggeletterden in de praktijk.
- Oefenen met de terugvraagmethode.
- De training duurt één dagdeel.
Opzet en werkwijze
- Er is veel aandacht voor vragen, ervaringen en casuïstiek uit de dagelijkse praktijk van de deelnemers.
- Er wordt geoefend met interactieve werkvormen en trainingsacteurs.
- De training is praktisch van opzet. U kunt het geleerde meteen in praktijk brengen.
- De trainers creëren een open en veilige sfeer. Ze nodigen u uit vragen en twijfels te delen.
- 8-15 deelnemers.
- De inzetbare trainers hebben een achtergrond in de zorg.
- Deze training kan online worden gegeven.
Wat zijn hiervoor de spelregels?
- De praktijk heeft patiënten in (een) achterstandswijk(en) in Noord-Holland.
- De termijn waarop de training wordt gepland hangt af van de hoeveelheid aanvragen en de beschikbaarheid van trainingsbureau Pharos.
- De training wordt gegeven bij minimaal 8 deelnemers. Het maximum aantal deelnemers per training is 15 in verband met corona maatregelen.
- De training kan ook online worden gegeven.
- Deelnemers kunnen uit verschillende praktijken komen. Trainingsbureau Pharos heeft goede ervaringen met multidisciplinaire groepen.
- Het beschikbare budget voor de training verschilt per gemeente.
- Praktijken die al het volledige budget hebben aangevraagd voor 2020 kunnen alsnog meedoen.
Hoe werkt het?
Wilt u uw praktijk aanmelden voor de training of wilt u meer informatie? Stuur dan een mail naar achterstandsfonds@zonh.nl en geef hierbij de
naam en plaats van de huisartsenpraktijk aan. We nemen zo spoedig mogelijk contact met u op.
Klik hier voor de Laaggeletterdheid Toolkit.
